Jaarverslag Historische Kring Weesp 2023
Jaar van de archieven
Het gaat goed met de HKW: geen echte ledengroei maar ook geen verliezen. Verder gaat 2023 de geschiedenis van de Historische Kring Weesp (HKW) in als het ‘jaar van de archieven’. Nog nooit in het bestaan van de vereniging werden er zoveel particuliere archieven aangeboden als dit jaar. Het zorgde ervoor dat alle hands aan dek moesten bij de Archiefploeg die het sinds september 2022 toch al druk had met het inscannen van ruim 1000 persfoto’s. Het HKW Beeldarchief telde eind 2023 bij elkaar zo’n 30.000 ingescande foto’s, dia’s en filmmateriaal. Een forse toename vergeleken met het jaar daarvoor. In juni werden er 13 verhuisdozen aangeleverd uit het archief van Cor Draijer, de ex-voorzitter van de HKW. Daarin allerlei spullen die uitgezocht moesten worden en waarvan een deel in het HKW-archief is opgenomen. Eind 2023 ontvingen we het complete werkarchief van Dick van Zomeren die vanwege ziekte is gestopt met schrijven. Van Zomeren werd vooral bekend door het papier zetten van de joodse geschiedenis van Weesp en zijn boek over Weesp in de Tweede Wereldoorlog. Na het overlijden van oud-burgemeester Henk over de Linden, kreeg de HKW uit zijn bezittingen enkele opmerkelijke zaken zoals zijn erepenning van de Stad Weesp die hij bij zijn afscheid ontving en enkele Weesper schilderijen. Bij het HKW-secretariaat kwamen per e-mail en telefonisch in totaal ruim 50 verzoeken binnen voor informatie die grotendeels naar tevredenheid konden worden afgehandeld.
Nieuwe computers
Zomer 2023 werden de 3 verouderde desktop-computers in het HKW-kantoor vervangen door 3 refurbished exemplaren voorzien van de nieuwste software. Dat gold ook voor één van de twee laptops. De andere, niet zo oude laptop werd voorzien van nieuwe software en kan nog een tijdje mee. De vervangen computers waren zo’n tien jaar oud. Tegelijk met de komst van de vernieuwde computers wordt het HKW Beeldarchief in de cloud opgeslagen, waarmee er nu twee externe opslagplekken zijn voor de noodzakelijke back ups.
Historisch Weesp en Bulletin
Zoals gewoonlijk werd ook in 2023 het contact met de leden onderhouden door het ledenblad ‘Historisch Weesp’ dat volgens schema in april en december verscheen. Daarnaast kregen de leden met uitzondering van de de twee zomermaanden elke maand de nieuwsbrief ‘Historisch Weesp Bulletin’ in de mailbox. In de bij elkaar 10 edities niet alleen de noodzakelijke verenigings-mededelingen maar ook historische berichten en weetjes. Zorgelijk is dat het en drukken van Historisch Weesp door de gestegen papierprijzen net als ander drukwerk 20 procent duurder is geworden. Eveneens zorgelijk zijn de alsmaar stijgend posttarieven. Het per post toezenden van het tijdschrift aan de leden die buiten het bezorggebied wonen is inmiddels duurder dan de 5 euro die we die leden daar jaarlijks voor vragen.
Bestuur
Het bestuur van de HKW was in 2023 als volgt samengesteld: Cees Pfeiffer (voorzitter), Wim Vree (secretaris en vice-voorzitter), Lalita Bissessur (penningmeester), Cissy Douma (coördinatie stadswandelingen), Kees Lijnsvelt (ledenadministratie), Johan Groen (algemeen bestuurslid) en Beppie Lucassen (algemeen bestuurslid). Het bestuur kwam in 2023 8 keer in vergadering bijeen.
Bestuur is acht keer bijeen geweest: 17.01, 21.02, 21.03, 18.04, 16.05, 17.10, 14.11 en 12.12
Aantal leden
Het ledenaantal van de HKW nam iets toe ten opzichte van het jaar daarvoor en schommelt nu rond de 700. Met uitzondering van de Verenigingenmarkt in augustus, werd er niet actief aan ledenwerving gedaan. Opvallend is dat veel van de nieuwe leden binnenkomen via de HKW-website.
Stadswandelingen
Ook 2023 was een druk jaar voor de 12 stadsgidsen. Bij elkaar namen 852 mensen deel aan de 52 historische stadswandelingen. Opmerkelijk is dat dit nagenoeg gelijk is aan 2022: 824 deelnemers aan 53 wandelingen. De stadswandelingen zitten duidelijk in de lift, want 2022 gold destijds als een recordjaar.
Van Houtenkerk
Net als voorgaande jaren verzorgde de HKW op verzoek van eigenaar Stadsherstel Amsterdam rondleidingen in de Van Houtenkerk tijdens de zondagmiddag-openstellingen. Dit jaar was de kerk vier zondagmiddagen geopend voor publiek. Bij elkaar konden we ruim 175 belangstellenden verwelkomen. Op zondag 30 april werd aan de bezichtiging het thema ‘chocolade’ geplakt. Naast verschillende rondleidingen door de kerk, hield HKW-voorzitter Cees Pfeiffer een korte lezing over de geschiedenis van Van Houten en konden kinderen bonbons maken. Na afloop kregen deze bezoekers in twee groepen een rondleiding door Weesp.
Zondag 24 september was de Van Houtenkerk voor de laatste keer dit seizoen geopend voor publiek. Ook nu weer verzorgde de HKW rondleidingen en werd er informatie gegeven over de kerk. Vijf mensen liepen mee met de aan deze middag gekoppelde historische stadswandeling. Aan het einde van de middag werd het opeens druk met de komst van het Latijns Parochiekoor Cantemus Doninum uit Amsterdam-Buitenveldert die met liederen de akoestiek uitprobeerde. Deze was overigens uitstekend. In totaal waren er deze middag 43 bezoekers. Tijdens Open Monumentendag werd de kerk bezocht door 90 belangstellenden.
Nieuwjaarsreceptie
Ondanks het slechte weer waren op zaterdagmiddag 14 januari tussen de 40 en 50 leden naar het fort gekomen om tijdens onze Nieuwjaarsreceptie met elkaar te toasten op het nieuwe jaar. Het was voor het eerst sinds het begin van de coronamaatregelen in 2021 dat er weer een receptie kon worden gehouden. De receptie was voor het eerst sinds jaren in ons kantoor in het Fort aan de Ossenmarkt omdat we vanwege de fusie met Amsterdam in 2022 niet meer de beschikking hebben over de Burgerzaal in het Stadhuis.
Open huis
De HKW hield zaterdag 25 maart open huis. Zo’n 25 mensen waren naar het Fort gekomen met specifieke vragen of gewoon uit nieuwsgierigheid. Vooral de nissen met Van Houten-spullen trokken de aandacht, evenals de vitrinekast binnen. Bijzondere aandacht was er voor de pendule van Maurits Schulman, samen met het bord, het mes en de kleerhanger overblijfsels van Joods Weesp. Er was met name veel belangstelling voor de geëxposeerde foto’s van Staal, wiens pand is afgebroken voor de bouw van het Kruidvat. Staal verhuurde marktkramen en meubilair voor feesten.
Verenigingenmarkt
De Verenigingenmarkt op donderdagavond 24 augustus verliep enigszins teleurstellend. Ondanks de vele onderhandelingen vooraf moesten we het doen met een halve kraam waardoor het drukwerk niet goed kon worden uitgestald. Er werden toch nog 4 bezoekers lid.
Open Monumentendag
Op Open Monumentendag op zaterdag 9 september was de HKW op twee fronten actief: een tentoonstelling over het fort in het Fort aan de Ossenmarkt en op verzoek van Stadsherstel rondleidingen in de Van Houtenkerk. Beide monumenten trokken zo’n 90 bezoekers. In de kerk gaven de gidsen zeven rondleidingen.
Presentaties
Stelling van Amsterdam
De Van Houtenkerk was vol op 26 januari 2023 met over de 100 belangstellenden. Spreker die avond was René Ros, specialist Stelling van Amsterdam, die twee lezingen hield. Voor de pauze was het onderwerp de Stelling van Amsterdam, na de pauze Fort Uitermeer waar Ros kantoor houdt in één van de ‘plofhuisjes’. Helaas was zijn lezingen voor een deel slecht te verstaan. Na de pauze konden vragen worden gesteld of aanvullende mededelingen worden gedaan. Zo werd duidelijk dat Fort Uitermeer bewust een ruïne blijft en niet wordt gerestaureerd omdat er in Nederland zo weinig ruïnes zijn.
Gedrukt en geschilderd
Weesp wordt vaak getekend, geschilderd of de stad is onderwerp van drukwerk.
Een selectie van die kunstwerken was te zien op donderdag 23 februari 2023 in de Van Houtenkerk. Zo’n 95 bezoekers konden genieten van het werk van de kunstenaars, aan elkaar gepraat door Cees Pfeiffer. De artiesten varieerden van goedwillende amateurs tot topartiesten zoals Simon de Vlieger, Jacob van Ruisdael en David Schulman. Maar er was ook fraaie werk te zien van hobbyschilders zoals Wouter Pfeiffer die de sfeer van Weesp treffend weet neer te zetten op zijn schilderijen. Geliefde schilderobjecten zijn de twee molens aan de Utrechtseweg en de Lange Vechtbrug. Wellicht dat deze lezing nog een vervolg krijgt want lang niet alle schilderijen zijn getoond.
Stadsarchief Amsterdam
Bert de Vries, directeur Stadsarchief Amsterdam, was inleider tijdens de bijeenkomst op donderdag 23 maart. Sinds de fusie met Amsterdam maakt het Gemeentearchief Weesp deel uit van het Stadsarchief Amsterdam. Bedoeling is dat het Weesper archief in het stadsarchief zichtbaar blijft. De Vries zette uiteen hoe het archief werkt en toonde daar ook instructiefilmpjes bij. Ook nodigde hij de HKW uit om het Stadsarchief eens te bezoeken. Een belangrijke activiteit is het ontsluiten van notariële akten, wellicht dat in de toekomst de hulp van Weesp wordt ingeroepen voor dit werk. Na de pauze beantwoordde de Vries specifieke vragen over Weesperkarspel, geboorteaktes en de Stelling van Amsterdam. Er waren zo’n 80 bezoekers; na de pauze wat minder.
De architecten van Weesp
Volle bak in de Van Houtenkerk op donderdag 19 oktober. Meer dan 140 mensen kwamen naar Cees Pfeiffer luisteren die een lezing hield over de architecten die actief waren in Weesp. Daar zaten landelijke bekende namen tussen als Husley (Stadhuis), Salm (Villa Casparus), Berlage (Villa Franz), Dudok (Diepenbroickpark) en De Bazel (huis op de Hoogstraat). Het aanzien van Weesp wordt echter bepaald door Kors Breijer, Jan Plas, architectenbureau Raadsheer Baart, Van Arkel en Ton Stork. Van de meeste Weesper architecten waren ook familieleden aanwezig.
Radio Weesp
André Verheul schreef een boek over het bijna 40-jarige bestaan van Radio Weesp. Aanleiding voor de HKW hem uit te nodigen om op 16 november een inleiding te houden over de vaak woelige geschiedenis van deze lokale omroep waaruit onder andere het WeesperNieuws en Uitgeverij Enter zijn ontstaan. Verheul was zelf vele jaren vrijwilliger bij de radio en vertelde op luchtige wijze over de vrijwilligers en locaties van de radio. Tussendoor liet hij bekende jingles en gedeelten uit programma’s horen. 30 november 2019 ging Radio Weesp uit de lucht. Wat rest is het boek ‘Dit is Radio Weesp’. Er waren zo’n 80 bezoekers.